maagdarmgezondheid

Maagdarmgezondheid verwijst naar de toestand van het maagdarmkanaal, van mond en slokdarm tot dunne en dikke darm en endeldarm. Het omvat de vertering, de absorptie van voedingsstoffen, de stoelgang en de afweer tegen ziekteverwekkers. Een gezonde maagdarmgezondheid gaat gepaard met normale darmmotiliteit, een intacte darmslijmvliezen en een evenwichtige darmflora (microbiota).

Factoren die maagdarmgezondheid beïnvloeden zijn onder meer voeding, vezelinname, vocht, regelmaat van maaltijden en lichaamsbeweging. Een gezond gewicht en beperkte alcoholinname en rookgedrag spelen ook een rol. Medicijnen zoals NSAID’s en antibiotica kunnen de slijmvliezen irriteren of de darmmicrobiota verstoren. Stress en slaapkwaliteit kunnen eveneens invloed hebben op het maagdarmstelsel.

Aandoeningen die de maagdarmgezondheid kunnen beïnvloeden, zijn onder meer gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), functionele dyspepsie en prikkelbare darmsyndroom (IBS), evenals inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, en coeliakie. Bij aanhoudende klachten of alarmtekens zoals bloed in de ontlasting, onverklaard gewichtsverlies of langdurige buikpijn is medisch advies aanbevolen.

Diagnostiek en behandeling: een huisarts kan op basis van de klachten een voorlopige diagnose stellen en, indien nodig, doorverwijzen naar een specialist. Diagnostisch proces omvat meestal anamnese en lichamelijk onderzoek; aanvullend kunnen bloedonderzoek, fecale tests en beeldvorming volgen, en in sommige gevallen endoscopie of colonoscopie. Behandeling is afhankelijk van de aandoening en kan bestaan uit dieetmaatregelen, medicatie (bijv. antacida of protonpompremmers voor reflux, laxatia of antidiarroë, ontstekingsremmers bij IBD) en in sommige situaties chirurgie. Levensstijl en regelmatige follow-up spelen een belangrijke rol.

Preventie en leefstijl: een vezelrijk dieet met veel fruit, groenten en volkorenproducten ondersteunt de darmfunctie, naast voldoende vocht en regelmatige beweging. Beperking van alcohol en stoppen met roken dragen bij aan een betere maagdarmgezondheid. De effecten van probiotica en prebiotica variëren per persoon; sommige mensen kunnen baat hebben bij gericht gebruik onder begeleiding. Onderzoek naar de rol van de darmmicrobiota gaat door.