dieet

Dieet is een patroon van eet- en drinkgewoonten dat door een individu of groep wordt gevolgd. In het Nederlands verwijst die term meestal naar een door zorgverleners voorgeschreven of doelbewust gekozen eetpatroon met het doel gezondheid, ziektebeheer of gewichtsverlies. Dieet kan tijdelijk zijn of onderdeel van een langdurige leefstijl.

Etymologie: het woord komt van Franse diète en Latijn diaeta en heeft wortels in de notie van leefwijze, vasten en regelmaat in voedsel.

Typen omvatten medische of therapeutische diëten (zoals nierdieet, diabetesdieet, zoutbeperking, gluten- of lactosevrij) en diëten gericht op gewichtsbeheersing (caloriebeperking, koolhydraatbeperking, vetarm, mediterrane, DASH, veganistische). Deze kunnen tijdelijk zijn of een permanente verandering van eetpatroon betekenen.

Effectiviteit: gewichtsverlies hangt voor een groot deel af van energie-inname versus verbruik en van de lange termijn volharding. Geen enkel dieet is bewezen superieur op lange termijn; een dieet is het meest effectief wanneer het realistisch en voedzaam is en kan worden volgehouden.

Veiligheid en misvattingen: faddiëten en detoxdiëten zijn vaak onvoldoende onderbouwd en kunnen tekorten veroorzaken. Extreem beperkende diëten kunnen schadelijk zijn, vooral bij bestaande gezondheidsproblemen; medische begeleiding is aanbevolen bij chronische aandoeningen of ongewone voedingsbehoeften.

Socioculturele context: dieet wordt beïnvloed door cultuur, religie en ethiek, en door economische factoren. Publieke richtlijnen benadrukken doorgaans gevarieerde, evenwichtige voeding met groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en beperkingen op toegevoegde suikers en verzadigde vetten.