doorgaans

Doorgaans is een Nederlands adverbium dat met de betekenis “gewoonlijk” of “in het algemeen” wordt gebruikt. Het duidt aan dat wat wordt gezegd geldt als een algemene regel of als wat meestal gebeurt, in tegenstelling tot uitzonderingen. Doorgaans geeft daarmee een zekere mate van frequentie en typisch karakter aan een uitspraak. Het woord kan in allerlei zinsverbanden voorkomen en verwijst naar wat vaker dan niet het geval is.

Etymologie en verwante termen. Doorgaans is één woord dat voortkomt uit de combinatie van elementen die in het verleden in de Nederlandse taal gebruikt werden om continuïteit of regelmatigheid uit te drukken. In modern gebruik is het duidelijk herkenbaar als een frequentie-adverbium. Het woord is verwant aan andere woorden zoals meestal of vaak, maar heeft vaak een formeler of behoudender toon dan sommige alternatiefes.

Gebruik en intensiteit. Doorgaans heeft een neutrale tot iets formelere toon en verschijnt vooral in geschreven taal of in formele spreektaal. Het kan een breed scala aan zinnen aanduiden, van algemene regels tot waargenomen tendensen. In dagelijkse omgang wordt vaker gekozen voor synoniemen als meestal of vaak, terwijl doorgaans vooral in verslaggeving, analyse of academische contexten te vinden is.

Voorbeelden. De winkels openen doorgaans om negen uur. De trein vertrekt doorgaans op tijd. Doorgaans zijn de resultaten positief, al kunnen regionale variaties voorkomen.

Zie ook. Als adverbium van frequentie is doorgaans verwant aan andere frequentiewoorden zoals meestal, vaak en over het algemeen. Deze categorieën helpen bij het beschrijven van regelmaat en tendensen in taal.