daarmee

Daarmee is een Nederlands bijwoordelijk voornaamwoord dat betekenis heeft als “met dat” of “daarmee/derhalve/daardoor” in de zin van instrument of middel, maar ook als verwijzing naar eerder genoemde feiten. Het wordt gebruikt om aan te geven waardoor iets gebeurt, wat als middel wordt gebruikt, of wat uit een voorgaande bewering volgt. Daarmee vormt een samengestelde vorm van daar (daar/that) en mee (with) en wordt meestal vóór de werkwoordsvorm geplaatst in de hoofdzin.

Functie en gebruik

Daarmee kan verschillende functies hebben. Ten eerste instrumenteel: het geeft aan met welke middelen iets gedaan wordt. Ten tweede causaal of resultatief: het verwijst naar een daarmee verbonden gevolg of uitkomst. Ten derde referentieel: het verwijst terug naar een eerder genoemden onderwerp, argument of feit, zodat de relatie tussen zinnen duidelijk blijft. In veel gevallen fungeert daarmee als een verbindend element in formeel of beleidsmatig taalgebruik.

Verschil met verwante woordvormen

Hiermee en daarmee zijn verwante vormen. Hiermee verwijst doorgaans naar iets nabij de spreker of iets wat in de huidige context aanwezig is, terwijl daarmee vaak terugverwijst naar iets genoemd of bekend is uit het voorgaande gedeelte. Daarvan is een meer directe verbindende vorm met expliciete oorzaak of gevolg, maar zonder het instrumentale nuance.

Voorbeelden

Daarmee kun je het probleem oplossen. Daarmee laat hij zien dat hij goed voorbereid is. De resultaten zijn positief; daarmee is de voortgang geborgd. In juridisch of beleidsmatig Nederlands komt daarmee vaak voor als kort en doelgericht verbindingswoord.

Zie ook

Hiermee (met deze middelen), daardoor (door die oorzaak), daarmee (referentie aan eerdergenoemd).