Deficiënties

Deficiënties zijn tekorten aan essentiële voedingsstoffen in het lichaam, waardoor normale functies verstoord raken en ziekten kunnen ontstaan. Zowel micronutriënten (vitamines en mineralen) als macronutriënten, essentiële vetzuren en aminozuren kunnen betrokken zijn.

Oorzaken zijn onder meer een onvoldoende variëteit in de voeding, malabsorptie, verhoogde behoefte (zwangerschap, groei), chronische ziekten, medicatie en armoede. Risicogroepen zijn jonge kinderen, ouderen, mensen met een beperkt dieet en populaties in ontwikkelingslanden.

Veelvoorkomende voorbeelden zijn ijzerdeficiëntie, de meest voorkomende vorm die vaak leidt tot bloedarmoede met vermoeidheid en kortademigheid. Vitamine D-deficiëntie veroorzaakt botpijn en osteomalacie bij volwassenen; bij kinderen kan rachitis optreden. Iodine-deficiëntie kan struma en cognitieve achterstanden veroorzaken. Vitamine A-deficiëntie kan nachtblindheid en verhoogde infecties geven. Vitamine C-deficiëntie leidt tot scheurbuik; folaat- of B12-deficiëntie tot megaloblaste anemie en neurologische klachten.

Diagnostiek en behandeling verlopen meestal via klinische bevindingen gecombineerd met bloed- en urineonderzoek en voedingsbeoordeling. Behandeling bestaat uit het aanvullen van voedingstekorten, het nemen van supplementen en, indien nodig, het behandelen van onderliggende aandoeningen. Preventie omvat een gevarieerd dieet, voedingsverrijking en fortificatie van voedingsmiddelen, evenals gerichte suppletieprogramma's.

Global health context: ondanks vooruitgang komen deficiënties wereldwijd nog voor en vormen ze een belangrijke oorzaak van verminderde groei, ontwikkelingsproblemen en ziekte. Monitoren, gezondheidsonderwijs en beleid gericht op voedselzekerheid blijven essentieel.