kortademigheid

Kortademigheid, medisch bekend als dyspnoe, is een subjectieve sensatie van moeite met ademhalen of van onvoldoende ademruimte. Het is een veelvoorkomend symptoom dat bij vele aandoeningen kan voorkomen en in ernst kan variëren van mild tot levensbedreigend.

Oorzaken zijn uiteenlopend en kunnen het longstelsel, het hart en andere systemen betreffen. Luchtwegproblemen omvatten astma, COPD, longontsteking en pneumothorax. Cardiovasculaire oorzaken zijn onder meer hartfalen en ischemische hartziekte. Ook longembolie, ernstige bloedarmoede, obesitas en inspanningsdyspneu bij gezonde personen komen voor.

Diagnostiek begint met anamnese en lichamelijk onderzoek, inclusief de beoordeling van ademhaling, hartslag en zuurstofsaturatie. Verdere onderzoeken kunnen zijn: arteriële bloedgassen of pulse-oximetrie, ECG, röntgenfoto van de borst, spirometrie, BNP/NT-proBNP en echocardiografie. In ernstige of onduidelijke gevallen kunnen CT-scan of longonderzoekstests nodig zijn.

Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak en op het verlichten van de symptomen. Zuurstoftherapie wordt toegepast bij hypoxie. Bij luchtwegsobstructie kunnen inhalatiebronchodilatoren en ontstekingsremmende medicatie (bijvoorbeeld inhalatiecorticosteroïden) worden gebruikt. Bij hartfalen kunnen diuretica en andere hartfalenmedicatie ingezet worden. Infecties vereisen passende antibiotica; longembolie kan antistolling vereisen. In ernstige gevallen is niet-invasieve of invasieve ventilatie mogelijk.

Wanneer onmiddellijke zorg nodig is: plotselinge borstpijn, verwarring, bleek of blauwverkleurde lippen, verergende ademnood die niet onder controle is met basiszorg of snelle achteruitgang. Preventie omvat stoppen met roken, vaccinaties tegen influenza en pneumokokken, en regelmatige lichaamsbeweging.