luchtwegsobstructie

Luchtwegsobstructie is een medische aandoening waarbij de ademweg gedeeltelijk of volledig geblokkeerd raakt, waardoor ademhalen bemoeilijkt of onmogelijk wordt. De obstructie kan lokaal optreden in de bovenste luchtweg (neus, keel, strottenhoofd) of in de onderste luchtweg (trachea, bronchiën) en kan acuut of chronisch van aard zijn.

Oorzaken van luchtwegsobstructie zijn uiteenlopend. Bij de acute bovenste luchtweg kunnen onder meer vreemde voorwerpen, zwelling door een allergische reactie (angio-oedeem, anafylaxie), infecties zoals epiglottitis of laryngotracheobronchitis (kinderlijk gekend als croup), en trauma voorkomen. Bij de lagere luchtweg spelen vaak bronchospasme bij astma of COPD, mucuspluggen, tumoren, stenosering of ontstekingsaandoeningen een rol. Ook combinaties van factoren of terugkerende zwelling kunnen leiden tot terugkerende of chronische obstructie. Een bekende stoornis die soms tot obstructie leidt, is obstructieve slaapapneu.

Klinische presentatie hangt af van locatie en ernst. Veelvoorkomende tekenen zijn plotselinge kortademigheid, stridor bij bovenste luchtwegobstructie, piep- of hoest geluiden, gebruik van hals- of borstspieren, cyanose en verslechtering van het bewustzijn bij ernstige gevallen. Bij hevige obstructie is snelle beoordeling en actie noodzakelijk.

Diagnostiek omvat lichamelijk onderzoek, zuurstofsaturatiebewaking, en aanvullende beeldvorming of procedures zoals röntgenfoto’s van de hals en borst, CT-scan, laryngoscopie of bronchoscopy om de exacte locatie en aard van de obstructie vast te stellen.

Behandeling is afhankelijk van oorzaak en ernst. Algemene maatregelen richten zich op het handhaven van de ademweg en zuurstoftoediening. Verwijdering van de obstructie is cruciaal wanneer mogelijk (bijvoorbeeld via bronchoscopie bij vastzittende vreemde voorwerpen). Medicamenteuze behandeling kan bestaan uit adrenaline bij anafylaxie, corticosteroïden, en bronchodilatatoren bij bronchospasme. Ernstige gevallen kunnen intubatie of andere vormen van luchtwegondersteuning vereisen. Preventie richt zich op tijdige herkenning, behandeling van onderliggende aandoeningen en educatie over risicofactoren. De prognose varieert aanzienlijk naargelang oorzaak, ernst en snelle toegang tot passende zorg.