veroorzaakt

Veroorzaakt is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord veroorzaken, wat letterlijk “tot stand brengen” of “een oorzaak vormen” betekent. In het dagelijks taalgebruik drukt het meestal uit dat iets een bepaald gevolg of effect heeft, of dat iemand of iets aansprakelijk is voor een uitkomst. Het kan zowel in actieve zin als in passieve zinsbouw voorkomen.

Etymologie en vormen. Het woord is samengesteld uit de stam van veroorzaken in combinatie met het prefix ver-, dat in het Nederlands een causatieve of beamende betekenis kan hebben. De basisoorzaak is het zelfstandig naamwoord oorzaak; samen geven beide delen het idee weer van iets dat iets anders tot gevolg heeft of teweegbrengt.

Veelvoorkomende gebruiksvormen. Veroorzaken wordt gebruikt met een direct object dat het gevolg aanduidt, bijvoorbeeld: Het heeft aanzienlijke schade veroorzaakt. In passieve bouw heeft men vaak: Schade is veroorzaakt door een fout. De frase “veroorzaakt door” fungeert als een bijwoordelijke bepaling die de oorzaak aangeeft. In juridische of feitelijke teksten wordt vaak gesproken over wat er is veroorzaakt, wie of wat de uitkomst heeft veroorzaakt, en onder welke omstandigheden.

Verwante termen en nuances. Verzekeren, toedienen en teweegbrengen zijn gerelateerde concepten, maar veroorzaken blijft de meest directe term voor het aanduiden van causatie in zowel formele als informele taal. Het begrip wordt breed toegepast in disciplines zoals statistiek, forensische wetenschappen en publiek debat wanneer men oorzaken en effecten vaststelt of bespreekt.