vloeistoflucht

Vloeistoflucht is een cryogene vloeistof die ontstaat wanneer lucht wordt afgekoeld tot onder de kookpunten van de belangrijkste bestanddelen. Het is geen zuivere stof, maar een mengsel van vloeibare gassen uit de atmosfeer, waarbij stikstof en zuurstof de dominante componenten zijn. Afhankelijk van de zuiverheid en de scheidingsmethode kan vloeibare lucht tevens kleine hoeveelheden vloeibaar argon, neon en andere sporenelementen bevatten.

Productie en opslag verlopen via koel- en scheidingsprocessen. Lucht wordt samengedrukt en extreem afgekoeld zodat het vloeibaar wordt; vervolgens vindt distillatie of andere scheiding plaats om stikstof en zuurstof in vloeibare vorm te verkrijgen. Het resulterende vloeibare mengsel wordt in cryogene drums of dewarflessen bewaard en behandeld met ventielen om druk te regelen en verdamping te laten ontsnappen.

Eigenschappen van vloeibare lucht zijn onder meer een zeer lage temperatuur en een hoge verdampingstendens bij kamertemperatuur. Het kookpunt van stikstof ligt rond −196 °C en dat van zuurstof rond −183 °C; vloeibare lucht heeft dus doorgaans een kookpunt tussen deze waarden. Het materiaal is niet brandbaar, maar bij verdamping ontstaat een grote hoeveelheid gas en kan een zuurstofrijke omgeving ontstaan, wat brandbare materialen extra wettelijk vlam vatbaar maakt. Cryogene vloeistoffen kunnen metalen en biologische weefsels beschadigen bij kontakt (cryogene brandwonden) en verdringen in gesloten ruimten de lucht, wat verstikking kan veroorzaken.

Toepassingen zijn vooral gerelateerd aan de productie van zuivere stikstof en zuurstof en aan cryogenische toepassingen. Vloeibare lucht dient vaak als tussenstap voordat de afzonderlijke componenten verder worden gezuiverd, opgeslagen of gebruikt voor koeling, conservering en wetenschappelijk onderzoek. Historisch ontstond vloeistoflucht uit de vroege onderzoeken naar de vloeibaarmaking van lucht; daarna ontwikkelden industrie en technologie de toegepaste verzamel- en scheidingsprocessen.