tromboseproblemen

Een trombose is de vorming van een bloedstolsel in een bloedvat, waardoor de bloedstroom kan afnemen of stoppen. Trombose kan voorkomen in aderen (veneuze trombose) of in slagaders (arteriële trombose). De bekendste vormen zijn diepe veneuze trombose (DVT) in een been en longembolie, waarbij een stolsel losraakt en de longvaten blokkeert. Arteriële trombose kan leiden tot een hartaanval of beroerte; zeldzaam maar mogelijk zijn tromboses in andere organen.

Veel trombose ontstaat door een combinatie van factoren, samengevat als Virchow’s triade: endotheelbeschadiging, veranderde bloedstroom en hypercoagulabiliteit. Risicofactoren zijn onder meer operaties, kanker, langdurige immobilisatie, zwangerschap of bevalling, gebruik van hormonen (anticonceptie of hormoontherapie), obesitas, roken en ouderdom. Erfelijke trombofilieën zoals Factor V Leiden, mutaties in de protombine G20210A en tekortkomingen van antitrombine, proteïne C of proteïne S verhogen het risico.

Symptomen verschillen per type. DVT geeft vaak pijn, zwelling en roodheid van een been; oppervlakkige trombose kan een pijnlijke oppervlakkige ader zijn. Een longembolie veroorzaakt plotselinge kortademigheid, pijn op de borst en soms hoesten met bloed. Arteriële trombose leidt tot plotselinge ledemaatklachten of neurologische uitval bij hersenbloedingen.

Diagnose maakt men op basis van klinische beoordeling en aanvullende onderzoeken: D-dimerbloedtest, echo van de benen voor DVT, en CT-angiografie of MRI bij verdenking op longembolie of cerebrale trombose.

Behandeling bestaat meestal uit antistolling met heparine en vervolgens orale anticoagulantia zoals DOAC's (bijv. apixaban, rivaroxaban) of warfarine. In bepaalde situaties kunnen maatregelen zoals trombolyse of katheterinterventie nodig zijn. Preventie omvat vroeg mobilisatie na operaties, het dragen van compressiekousen, regelmatige beweging en leefstijlaanpassingen; hoog-risico patiënten krijgen mogelijk preventieve antistolling.

De prognose hangt af van het type trombose en tijdige behandeling. Recidive is mogelijk, en sommige mensen ontwikkelen complicaties zoals posttrombotisch syndroom na DVT. Beslissingen over lange termijn antistolling worden afgewogen tussen risico's en voordelen.