risico

Risico is de kans op een ongewenste gebeurtenis en de mate van schade of verlies die daarmee gepaard gaat. In veel vakgebieden wordt risico uitgedrukt als het product van waarschijnlijkheid en impact: hoe groter de kans op het ontstaan en hoe ernstiger de gevolgen, hoe groter het risico. Risico is ook onzeker en kan zowel negatieve uitkomsten als, in sommige contexten, kansen omvatten die voortvloeien uit verandering of innovatie.

Typologie: operationeel, financieel, strategisch, juridisch of compliance, en reputatie- of milieugerelateerde risico's. Niet alle risico's vallen onder dezelfde context; een onderhoudsincident, marktschommelingen of een rechtszaak zijn voorbeelden uit verschillende categorieën. Externe factoren, zoals economische ontwikkelingen of natuurrampen, kunnen risico's versterken en nieuw risico's introduceren.

Beheerproces: risicomanagement volgens internationale normen zoals ISO 31000 of COSO. Kernstappen zijn: identificatie van risico's, analyse van kans en impact, evaluatie en prioritering, behandeling (vermijden, verminderen, delen of accepteren) en monitoring en rapportage. Veel organisaties houden een risicoregister bij en ontwikkelen maatregelen op basis van hun risicobereidheid en gewenste controles.

Meting en beperkingen: risico wordt steeds meer gekwantificeerd met probabilistische modellen of kwalitatieve beoordelingen; beide benaderingen zijn afhankelijk van beschikbare data en aannames. Onzekerheid en biases blijven de interpretatie beïnvloeden, waardoor scenarioanalyse en periodieke herziening essentieel blijven.

Toepassingen: risicobeheer is een belangrijk onderdeel van governance in bedrijfsleven, overheid, zorg en infrastructuur. Voor individuen kan risico-educatie helpen bij persoonlijke planning, zoals verzekering en noodvoorbereiding.