verminderen

Verminderen is een regelmatig Nederlands werkwoord met de betekenis “kleiner maken” of “in hoeveelheid of intensiteit verlagen”. Het kan letterlijk worden toegepast, bijvoorbeeld bij het verminderen van lawaai, verbruik of afval, maar ook figuurlijk, zoals het verminderen van risico’s, kosten of onzekerheid. Het werkwoord gaat meestal samen met een direct object, zoals de hoeveelheid, de kosten, de uitstoot of het risico. Het tegenovergestelde is verhogen of vergroten; verwante begrippen zijn beperken en afbouwen.

Vervoeging en tijden. Tegenwoordige tijd: ik verminder, jij vermindert, hij vermindert, wij verminderen, jullie verminderen, zij verminderen. Verleden tijd (imperfectum): ik verminderde, jij verminderde, hij verminderde, wij verminderden, jullie verminderden, zij verminderden. Voltooid deelwoord: verminderd. Tegenwoordige voltooide tijd: ik heb verminderd; jij hebt verminderd; hij heeft verminderd; wij hebben verminderd; jullie hebben verminderd; zij hebben verminderd. Gebiedende wijs: verminder! (enkelvoud) en vermindert! (meervoud).

Etymologie en verwante termen. Het werkwoord is afgeleid van Middle Dutch verminderen, met voorvoegsel ver- en de stam min, verwant aan het Duitse vermindern. Het geeft een verandering naar een kleinere hoeveelheid of intensiteit weer. Verwante termen zijn onder meer vermindering, verlagen, reduceren, terugdringen, afbouwen; antoniemen zijn verhogen en vergroten.

Gebruik en toepassingsgebieden. Verminderen wordt toegepast in beleid, economie en dagelijkse taal, bijvoorbeeld “de uitstoot verminderen”, “de kosten verminderen” of “het geluid verminderen”. Het woord is breed inzetbaar en kan zowel concrete als abstracte zaken verklaren of bespreken.