interpretatie

Interpretatie is het proces waarbij betekenis wordt toegeschreven aan tekens, uitingen of gebeurtenissen. Het omvat het afleiden van ideeën uit taal, beelden, data en handelingen, en hangt sterk af van context, kennis en culturele kaders. Interpretatie vindt overal plaats waar mensen betekenis afwegen, interpreteren en met elkaar communiceren.

Het woord is via het Latijn interpretatio en het Frans interpretation in het Nederlands terechtgekomen. In brede zin verwijst interpretatie naar het verklaren, doorgronden of vertolken van betekenis, en naar het overdragen van die betekenis naar een andere vorm of context.

In taalwetenschap en vertaling draait interpretatie om begrijpend verklaren van zinnen en teksten, en om keuzes in vertaling en nadruk. In literatuur, beeldende kunst en alledaagse communicatie kan interpretatie uiteenlopende betekenissen opleveren, afhankelijk van lezersperspectief en culturele referenties. Ook non-verbale signalen en context dragen bij aan interpretaties.

In de rechtswetenschap betekent interpretatie het uitleggen van wetten, verdragen en jurisprudentie, vaak volgens canonieke regels zoals grammaticale, systematische of teleologische interpretatie. In de filosofie en hermeneutiek gaat het om het proces van betekenisvol doorgronden van teksten; het hermeneutische circuit beschrijft hoe vooroordelen en interpretatie elkaar beïnvloeden.

In de wetenschap en data-analyse verwijst interpretatie naar het verklaren van resultaten en het communiceren van onzekerheid en verwachting. Bij kunst en muziek draait interpretatie om uitvoeringskeuzes en lezers- of toeschouwersinterpretaties die tot verschillende betekenissen kunnen leiden.