interpreteren

Interpreteren is een Nederlands werkwoord met meerdere betekenissen. In algemene zin betekent het het verklaren of uitleggen van de betekenis van iets: het afleiden van juist begrip uit een boodschap, tekst, beeld of gebeurtenis. Ook kan interpreteren verwijzen naar het mondeling vertalen van gesproken taal in realtime, bijvoorbeeld door een tolk of in simultaanvertaling.

Etymologisch komt interpreteren van het Latijnse interpretari, ‘uitleggen, verklaren’, via het Franse interpréter en vervolgens het Nederlandse werkwoord. Het zelfstandig naamwoord bij het werkwoord is interpretatie, waarin de nadruk ligt op de interpretatie of betekenis die men aan iets geeft.

Toepassingen variëren van taal en literatuur tot wetenschap en kunst. In taal en communicatie verwijst interpreteren naar het verklaren van wat iemand bedoelt, soms geholpen door contextuele aanwijzingen. In de kunsten kan interpreteren betekenen dat men een tekst, beeld of muziek op meerdere manieren kan begrijpen. In de wetenschap en geneeskunde gaat interpretatie vaak over het afleiden van conclusies uit gegevens of onderzoeken.

In de informatica heeft interpreteren een andere betekenis: een programma of script wordt uitgevoerd door een interpreter (in plaats van direct door de machinecode). Hier draait het om realtime uitvoering van instructies door software, regel voor regel, wat anders is dan compileren naar een volledig uitvoerbaar bestand.

Samengevat verwijst interpreteren naar het onderzoeken en bekend maken van betekenis, zowel in menselijke communicatie als in computationele processen.