wetenschap

Wetenschap is een systematisch en kritisch proces voor het vergaren en valideren van kennis over de natuurlijke en sociale wereld. Kenmerken zijn empirische waarneming, reproduceerbare bevindingen en een open debat waarin theorieën worden bijgesteld op basis van nieuw bewijs. Wetenschap streeft naar verklaringen die toetsbaar zijn en voorspellend functioneren.

De wetenschappen worden vaak onderverdeeld in drie brede categorieën: natuurwetenschappen (zoals natuurkunde, scheikunde en biologie), formele wetenschappen (wiskunde, informatica, logica) en sociale wetenschappen (sociologie, economie, psychologie). Daarnaast bestaat er een onderscheid tussen fundamenteel onderzoek, dat gericht is op kennisuitbreiding, en toegepast onderzoek, dat oplossingen biedt voor concrete vragen en problemen.

Belangrijke methoden in de wetenschap zijn waarneming, hypothesevorming, experiment of modellering, en evaluatie door kritisch redeneren en peer review. Reproduceerbaarheid, transparantie en open data worden steeds belangrijker. Wetenschappers werken doorgaans in teams over disciplines heen, met aandacht voor methodologische kwaliteit, statistische analyse en ethische normen om biases en conflicten te verminderen.

Wetenschap heeft een aanzienlijke maatschappelijke impact, van technologie en medische vooruitgang tot beleid en onderwijs. Open access en open wetenschap bevorderen de toegankelijkheid en samenwerking wereldwijd. Tegelijkertijd kent wetenschap onzekerheden en beperkingen; voortdurende kritische toetsing en herziening zijn essentieel om betrouwbare kennis te waarborgen.