valideren

Valideren is een Nederlands werkwoord dat betekent nagaan of iets voldoet aan vastgestelde criteria, regels of normen, of juridisch of technisch aanvaardbaar is voor een bepaald doel. Het drukt vaak uit dat de ontvangen input, het proces of het resultaat geschikt is voor gebruik in een specifieke context. De term is afgeleid van het Franse valideren en verwant aan het Engelse validate. In het Nederlands wordt valideren vaak onderscheiden van verifiëren: valideren gaat om fitness for use en validiteit in de praktijk, terwijl verifiëren vaker gericht is op de correctheid of juistheid van een feit.

In uiteenlopende domeinen komt valideren voor. In informatiebeheer en datawetenschap betekent het controleren of data voldoen aan het verwachte type, de juiste bereikwaarden en onderlinge consistentie. In softwareontwikkeling betreft validatie of het systeem voldoet aan de gebruikersbehoeften en functionele eisen. In de wetenschap en in de industrie kan validatie plaatsvinden van meetinstrumenten, methoden of modellen, zodat de resultaten betrouwbaar zijn binnen de bedoelde context. In kwaliteitszorg en compliance is valideren vaak een formeel proces met documentatie en acceptatiebeslissingen.

Een valideringsproces omvat doorgaans het expliceren van criteria, het verzamelen van bewijsmateriaal, het uitvoeren van tests of evaluaties en het vastleggen van conclusies in een validatierapport. Het voltooide proces kan leiden tot goedkeuring, aanpassing of afwijzing van het product, de methode of de procedure. Conjugatie: ik valideer, jij valideert, hij valideert, wij valideren, jullie valideren, zij valideren; verleden tijd valideerde; voltooide tijd heb gevalideerd.