anticonceptie

Anticonceptie is een verzamelterm voor middelen en praktijken die zwangerschap voorkomen of die planning van een zwangerschap mogelijk maken. Het doel is om de kans op ongewenste zwangerschap te verkleinen bij seksuele activiteit waarbij zaadcellen een eicel kunnen bevruchten. Sommige methoden bieden daarnaast bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s), terwijl andere dat niet doen.

Methoden kunnen worden onderverdeeld in hormonale, niet-hormonale en chirurgische opties. Hormonale methoden omvatten onder meer de combinatiepil, de minipil, de anticonceptiepleister, de vaginale ring, injecties en het implantaat. IUD’s bestaan in koperen varianten en in hormoonhoudende varianten. Niet-hormonale barrière-methoden zijn condooms en cervixkappen of pessaria. Natuurlijke methoden proberen zwangerschap te voorkomen door het volgen van de vruchtbare dagen. Permanente opties zijn sterilisatie, zoals tubale ligatie bij vrouwen of vasectomie bij mannen. Langdurige reversibele anticonceptie (LARC) verwijst naar effectieve, langdurige opties zoals koperspiraal, hormonale spiraal en implantaat.

Effectiviteit en veiligheid variëren per methode. Langdurige reversibele methoden hebben doorgaans een zeer hoge effectiviteit, zelfs bij typisch gebruik. Condoms beschermen ook tegen veel SOA’s, maar geen enkele methode biedt universele bescherming tegen alle infecties. Bijwerkingen en contra-indicaties verschillen per methode en vereisen vaak persoonlijk advies van een zorgverlener.

Toegang tot anticonceptie en voorlichting zijn belangrijk voor weloverwogen keuzes. Noodanticonceptie, zoals spoedmiddelen of een koperspiraal, kan binnen bepaalde tijdvensters zwangerschap proberen te voorkomen na onbeschermde seks.