Noodanticonceptie

Noodanticonceptie, ook wel postcoïtale anticonceptie genoemd, is een verzamelnaam voor methoden die na onbeschermde sex of falen van een anticonceptiemethode kunnen worden toegepast om ongewenste zwangerschap te voorkomen. Het doel is zwangerschap te voorkomen als er sprake is van mogelijk anticonceptieverlies, misbruik van vrije seksualiteit of een onveilige situatie.

De belangrijkste opties zijn orale noodanticonceptie en het plaatsen van een koper spiraal. Orale noodanticonceptie omvat levonorgestrel (een enkelvoudige dosis of twee delen verdeeld over een korte tijd) en ulipristalacetaat (een enkele dosis van ongeveer 30 mg). Levonorgestrel werkt het best als het zo snel mogelijk wordt ingenomen en is effectief tot ongeveer 72 uur na onbeschermde seks; ulipristalacetaat kan tot ongeveer 120 uur (5 dagen) na de seks worden gebruikt en behoudt meer effectiviteit na verloop van tijd. Een koper spiraal kan meestal binnen 5 dagen na de onbeschermde seks worden ingebracht en biedt daarmee een zeer betrouwbare anti-conceptie en langdurige bescherming bij correct gebruik.

Werkingsmechanisme en beperkingen: noodanticonceptie voorkomt meestal ovulatie of fertilisatie en voorkomt genimplantatie als bevruchting al heeft plaatsgevonden. Het is geen abortusmaatregel en werkt niet als een zwangerschap al is bevestigd. Effectiviteit varieert met tijdsduur, lichaamstoestand en gebruikte methode; de koperspiraal is doorgaans de meest effectief optie, met een faalkans van minder dan 1%.

Toegang en veiligheid: beschikbaarheid varieert per land; sommige medicijnen zijn vrij verkrijgbaar bij apotheken, anderen vereisen een consult of recept. Mogelijke bijwerkingen zijn misselijkheid, braken, buikpijn en onregelmatige bloedingen. Raadpleeg bij twijfel of bij aanhoudende symptomen een arts.