grijpkracht

Grijpkracht is de maximale kracht die de handspieren kunnen leveren bij het sluiten van de vingers rond een voorwerp. Het is een compacte maat voor hand- en bovenarmkracht en dient vaak als indicator voor algemene functionele capaciteit en gezondheid, vooral bij ouderen en mensen met chronische aandoeningen.

Meten van grijpkracht gebeurt meestal met een handdynamometer. De cliënt zit rechtop met de elleboog gebogen tot ongeveer 90 graden, de onderarm in neutrale positie en de pols licht gebogen richting extensie. De cliënt knijpt zo sterk mogelijk voor een korte duur (ongeveer 3 tot 5 seconden). Meestal worden meerdere metingen gedaan per hand (bij voorkeur drie), en de hoogste waarde wordt genoteerd. De meting gebeurt normaal gesproken met de dominante hand, en de waarde wordt uitgedrukt in kilogrammen (kg) of newton (N). Er bestaan gestandaardiseerde protocollen en onderhoud van de apparaatkalibratie is essentieel voor betrouwbare gegevens.

Significantie en toepassingen: grijpkracht varieert met leeftijd, geslacht en lichaamsgrootte, en neemt doorgaans af naarmate men ouder wordt. Er zijn normatieve waarden beschikbaar per leeftijdsgroep en sekse; bij veel populaties wordt lage grijpkracht gebruikt als teken van mogelijke musculoskeletale of neurodegeneratieve aandoeningen. In de geriatrie en revalidatie is grijpkracht een onderdeel van de sarcopenieverslaggeving; volgens richtlijnen zoals EWGSOP2 kan een laag gewicht worden gedefinieerd als bijvoorbeeld minder dan 27 kg bij mannen en minder dan 16 kg bij vrouwen. Grijpkracht wordt ook gebruikt om functionele uitkomsten, valrisico en ziekenhuisopnames te voorspellen en om voortgang tijdens rehabilitatie te volgen. Factoren zoals artritis, pijn, blessures en trainingsstatus kunnen metingen beïnvloeden.

Beperkingen en overwegingen: de interpretatie vereist aandacht voor testprotocol, apparaatspecificaties en populatiekenmerken; vergelijkingen moeten plaatsvinden met passende referentiegegevens voor de specifieke groep.