aambeien

Aambeien zijn vergrote aderen in de anus en het onderste deel van het endeldarmkanaal. Ze kunnen intern voorkomen, boven de dentate lijn, of extern, onder die lijn. Interne aambeien veroorzaken vaak bloedverlies zonder pijn, terwijl externe aambeien vaker pijn en ongemak veroorzaken, vooral bij trombose of prolaps.

Oorzaken en risicofactoren omvatten verhoogde druk in de buik- en bekkenbodem door bijvoorbeeld langdurig zitten, obstipatie of diarree, zwangerschap, ouderdom en zittend werk. Andere factoren zijn obesitas, roken en een laag vezelgehalte in de voeding. Aambeien zijn meestal niet ernstig, maar kunnen hinderlijk zijn en soms leiden tot bloedingen of prolaps.

Symptomen variëren: bij veel mensen zijn aambeien asymptomatisch; bij anderen zien of voelen ze een zwelling bij de anus, hebben ze pijn of jeuk, kan er bloed bij de stoelgang voorkomen en kan een prolap plaatsvinden bij zitten of persen. Diagnose gebeurt op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek; verder kunnen endo-anoscopie of colonoscopie nodig zijn om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling begint meestal met conservatieve maatregelen: vezelrijk dieet (ongeveer 25–30 gram per dag), voldoende vocht, regelmatige lichaamsbeweging en stoelgangregulatie; sitsz-badsessies en lokale middelen zoals zalf of crèmes kunnen verlichting geven. Voor aanhoudende of prolapsende aambeien bestaan procedures zoals rubberbandligatie, sclerotherapie of infraroodcoagulatie. Grotere of terugkerende gevallen kunnen chirurgie vereisen (hemorrhoïdectomie) of een stapelende hemorrhoidopexie. Preventie richt zich op het vermijden van druk op de buurt en het bevorderen van regelmatige, zachte stoelgang.

Prognose is over het algemeen goed bij juiste behandeling; complicaties komen zelden voor maar kunnen pijn, bloedingen of anemie betreffen als er sprake is van chronische bloedverliew.