zenuwregeneratie

Zenuwregeneratie is het proces waarbij beschadigde zenuwvezels in het perifere zenuwstelsel herstellen en opnieuw signalen kunnen geleiden naar hun doelorganen, zoals spieren en huid. In het centrale zenuwstelsel verloopt regeneratie meestal beperkt of traag, terwijl in het perifere zenuwstelsel (PZS) regeneratie mogelijk is onder specifieke omstandigheden.

Na een zenuwbeschadiging ondergaat het axon distaal van de letsellijn meestal Walleriaanse degeneratie: het deel ver van de cellichaam verdwijnt terwijl het proximale deel intact blijft. Schwanncellen en andere steunweefsels ruimen de dode vezels op en vormen een geleidingslijn die de groei van nieuw axon mogelijk maakt. De regenererende axonen groeien langs deze geleiders en proberen terug te keren naar de oorspronkelijke doelstructuur, zoals een aangrenzende spier of een sensorisch gebied. De groeisnelheid ligt meestal tussen ongeveer 1 en 3 millimeter per dag bij volwassenen.

Het succes van reinnervatie hangt af van verschillende factoren, waaronder de afstand tussen de schade en het doelweefsel, het type letsel (ruptuur versus transectie), de tijd tot behandeling, leeftijd en de aanwezigheid van litteken- of glialerestricties. Lange afstanden, ernstig letsel of verlate behandeling bemoeilijken herstel en kunnen leiden tot blijvend functioneel verlies.

Behandeling in de kliniek kan conservatief zijn of chirurgisch, bijvoorbeeld via zenuwreparatie (neurorrhaphie), autologe zenuwtransfers of zenuwgrafts. Fysiotherapie en revalidatie ondersteunen het functioneel herstel en maximaliseren hernieuwde werkingsmogelijkheden. Ondanks vooruitgang blijven uitkomsten variëren en volledig herstel is niet altijd mogelijk.