reinnervatie

Reinnervatie is het herstel van zenuwvoorziening aan weefsels, meestal aan spieren en de huid, nadat de zenuw is beschadigd. Het doel is om opnieuw motorische en/of sensorische signalen naar het doelweefsel te brengen. Reinnervatie kan ontstaan door spontane axonale regrowth in het perifere zenuwstelsel of door chirurgische ingrepen die de aangewezen zenuwen naar een doelgebied herverdelen (neurotivatie) of vervangen.

Mechanismen en proces: na zenuwbeschadiging treedt Walleriaanse degeneratie op distal van de laesie. Schwanncellen en ander steunweefsel begeleiden de uitgroei van axonen vanuit de proximale zenuwfragmenten. Wanneer axonen de doelspier of huid bereiken, kunnen motorische en sensorische verbindingen opnieuw gevormd worden. Dit proces verloopt traag en is afhankelijk van factoren zoals afstand tot het doel, leeftijd en tijd tot ingreep. Centrale plasticiteit kan ook een rol spelen bij het benutten van nieuw aangebrachte signalen.

Methoden en technieken: spontane regeneratie komt voor, maar bij ernstigere letsels is chirurgische reinnervatie vaak nodig. Opties zijn directe zenuwreparatie, zenuwtransfers (neurotivatie), zenuwbekleding met autoloog of allograaft, en gebruik van conduit- of graft-technieken. Rehabilitatie en soms neurostimulatie zijn belangrijk voor functionele terugkeer. Toepassingen zijn onder meer letsels van het brachiale plexus, n. ulnaris, en gezichtsnerven.

Prognose en evaluatie: de uitkomst varieert sterk en hangt af van afstand tot het doel, type beschadiging en tijd tot behandeling. Klinisch onderzoek, elektromyografie en beeldvorming ondersteunen de evaluatie. Herstel kan maanden tot jaren in beslag nemen en is regelmatig incompleet; herstel van sensoriek is vaak minder volledig dan motoriek. Verdere behandeling en oefening zijn meestal noodzakelijk.