altijd

Altijd is een Nederlands bijwoord met de betekenis "altijd" of "te allen tijde". Het geeft aan dat iets bij elke gelegenheid gebeurt, of dat een bewering algemeen waar is. Altijd kan verwijzen naar regelmaat, duur of onverminderde waarheid en wordt veel gebruikt in alledaags taalgebruik.

Etymologie en geschiedenis: het woord is samengesteld uit al (alles, telkens) en tijd (tijd). In het Middelnederlands bestond de vorm al-tijd uitgedrukt als “voor alle tijd” en ontwikkelde zich via de eeuwen tot het hedendaagse altijd/altijd. Daardoor heeft het de betekenis behouden dat iets geen uitzondering kent, maar op alle momenten van toepassing is.

Gebruik en nuance: altijd verschijnt meestal vlak voor de werkwoordelijke kern of direct na het onderwerp, bijvoorbeeld: "Ik ben altijd op tijd" of "Zij is altijd eerlijk." Het kan ook na een ontkenning volgen om "niet altijd" te betekenen, zoals in "Niet iedereen is altijd gelukkig." In combinatie met uitdrukkingen als "altijd al" kan het de indruk geven van een langdurige, vanaf het verleden bestaand geloof of verwachting: "Ik wist het altijd al." Andere uitdrukkingen zijn onder meer "altijd weer" (herhaaldelijk) en "altijd hetzelfde" (altijd hetzelfde).

Synoniemen en verwante termen zijn onder meer steeds en steevast, die iets hoger in gradatie of formaliteit kunnen aangeven, terwijl nooit het tegenovergestelde aangeeft. Altijd blijft een veelzijdig en veelgebruikt element in de Nederlandse taal.

Zie ook: nooit, soms, steeds, altijd al.