verinnerlijkte

Verinnerlijkte is een bijvoeglijk naamwoord (en in sommige vormen ook een verleden deelwoord) afgeleid van het werkwoord verinnerlijken. Het geeft aan dat iets – bijvoorbeeld een norm, waarde, overtuiging of gedrag – zo diep in iemands innerlijk is opgenomen dat het als vanzelf het handelen beïnvloedt. In die zin verwijst verinnerlijkte inhoud naar een proces van internalisatie: extern opgelegde eisen of normen zijn omgevormd tot een deel van iemands eigen referentiekader.

Etymologie en betekenis: verinnerlijken is opgebouwd uit de basis 'innerlijk' (het innerlijke) met het voorvoegsel ver- en het werkwoordlijk-klinkende eindklank. Het woord is vooral gangbaar in academische en descriptieve teksten over socialisatie, opvoeding en culturele reproductie, waar men spreekt van de verinnerlijking van normen en waarden. De desbetreffende toestand wordt dan aangeduid met verinnerlijkte normen of verinnerlijkte overtuigingen.

Gebruiksgebied: verinnerlijkte normen komen veel voor in psychologie, sociologie, pedagogiek en cultuurstudies. Men beschrijft hoe mensen maatschappelijke verwachtingen niet alleen aanleren maar uiteindelijk als eigen gaan ervaren, waardoor het gedrag gemotiveerd wordt door een intern gecreëerde standaard. Voorbeelden zijn verinnerlijkte normen rondom eerlijkheid, respect of conformiteit.

Verwante termen: internalisatie, verinnerlijking, verinnerlijkt (tegenwoordige tijd of voltooid deelwoord). In sommige vakgebieden kan ook het leenwoord geinternaliseerd voorkomen; de voorkeur voor verinnerlijkt/verinnerlijkte vorm varieert per discipline.

Samengevat: verinnerlijkte verwijst naar hetgeen na langdurig socialisatieproces een integraal onderdeel van iemands innerlijk is geworden en daardoor vanzelfsprekend gedrag beïnvloedt.