ervaren

Ervaren is een Nederlands woord met twee hoofdbetekenissen: als bijvoeglijk naamwoord betekent het ‘met veel ervaring’ of ‘bekwaam door ervaring’; als werkwoord betekent het ‘ervaring opdoen of beleven’. De gebruikelijke betekenis in zinnen als “een ervaren monteur” verwijst naar iemand met ruime praktijkervaring.

Etymologie en verwantschap: Ervaren is afgeleid van het werkwoord ervaren, waarvan de betekenis ‘ervaring opdoen’ centraal staat. Het zelfstandig naamwoord ervaring verwijst naar de toestand of kennis die uit die ervaringen voortkomt. De bijvoeglijke betekenis ‘ervaren’ is daarmee een afgeleide vorm die iets of iemand beschrijft als door die ervaringen gevormd.

Grammatica en gebruik: Het werkwoord ervaren vervoegt als een regelmatig onregelmatig werkwoord in de tegenwoordige tijd: ik ervaar, jij ervaart, hij ervaart. De verleden tijd is ervoer, en het voltooide deelwoord is ervaren, met hulpwerkwoord hebben: ik heb ervaren. Als bijvoeglijk naamwoord staat ervaren doorgaans vóór het zelfstandig naamwoord: een ervaren professional. De combinatie kan ook als zelfstandig naamwoord worden genoemd in zinswendingen zoals “ervaringen opdoen” of “de ervaring leert.”

Akoestiek en stijl: Ervaren is een neutraal woord in zowel formele als informele contexten. Het contrasteert met synoniemen als deskundig of bekwaam, die vaak een meer vakinhoudelijke of formele bijklank hebben. In veel situaties kan ervaren als praktisch en hands-on worden geïnterpreteerd, terwijl deskundig vaker op theoretische kennis wijst.

Zie ook: ervaring, deskundigheid, bekwaamheid.