reconstrueeren

Reconstrueeren is een Nederlands werkwoord dat betekent: opnieuw construeren of interpreteren. Het woord wordt gebruikt wanneer iemand op basis van beschikbare bewijzen een toestand, vorm, tekst of betekenis probeert terug te brengen naar een vroegere of oorspronkelijke staat. Reconstrueeren kan zowel letterlijk als figuurlijk zijn: men kan objecten of structuren herbouwen, maar ook ideeën, teksten of talen herleiden naar hun oorsprong. De term impliceert doorgaans onzekerheid, omdat de reconstructie afhangt van aannames en beschikbare gegevens.

In de linguïstiek verwijst reconstrueeren naar de reconstructie van proto-talen via de vergelijkende methode. Door systematische vergelijking van verwante talen worden klankverschuivingen en woordenschat afgeleid, zodat een hypothetische proto-taal kan worden voorgesteld. Dergelijke reconstructies berusten op regelmatige correspondenties en vergelijkbare patronen, en blijven hypotheses die met aanvullende data kunnen worden bijgesteld of verworpen. De nauwkeurigheid hangt af van de hoeveelheid en kwaliteit van het beschikbare materiaal en van de aannames over historische vormen en processen.

Andere domeinen waarin reconstrueeren voorkomt, zijn tekstuele en historische studies en forensische reconstructie. In tekstwetenschap kan het betekenen het terugbrengen van een oudere tekst of betekenis uit varianten en kopieën. In forensische context kan het slaan op het reconstrueren van een object, gebeurtenis of scène uit fragmenten of bewijsmateriaal. In elk geval vereist reconstrueeren expliciete documentatie van aannames, methoden en de mate van onzekerheid.

Zie ook: reconstructie, taalreconstructie, tekstkritiek, forensische reconstructie.