construeren

Construeren is een werkwoord in het Nederlands met zowel een fysieke als een abstracte betekenis. In de meest letterlijke zin betekent het het opbouwen of samenvoegen van onderdelen of materialen, bijvoorbeeld bij het bouwen van een huis, brug of machine. In figuurlijke zin verwijst construeren naar het vormen van een samenhangend geheel uit ideeën, gegevens of mogelijkheden, zoals het construeren van een model, een theorie of een redenering.

Etymologie en betekenisontwikkeling: construeren komt van het Latijnse construe­re, via het Frans construire en het Middelnederlandse gebruik. Het woord drukt het proces uit van samenstellen, samenvoegen en opbouwen, en heeft daardoor zowel praktische als intellectuele connotaties. In de moderne taal kan construeren ook betekenen interpreteren of afleiden van een betekenis of structuur, afhankelijk van de context.

Toepassingsgebieden: in de bouw- en technische sector verwijst construeren vaak naar het proces van samenstellen en monteren, al wordt in veel gevallen ook het woord bouwen gebruikt. In wetenschap, design en informatica gaat het veelal om het construeren van modellen, prototypes, systemen of theorieën. In taal- en rechtsterminologie kan construeren wijzen op het interpreteren of reconstrueren van betekenis, clausules of redeneringen. Voorbeelden: een prototype construeren, een model construeren, een theorie construeren, een redenering construeren.

Grammaticale notities: construeren is een transitief werkwoord. Tegenwoordige tijd: ik construeer, jij construeert, hij construeert, wij construeren, jullie construeren, zij construeren. Verleden tijd: construeerde. Voltooid deelwoord: geconstrueerd. Synoniemen horen bij bouwen, samenstellen of opzetten, afhankelijk van de context.