redeneringen

Redeneringen zijn processen of teksten waarin uit premissen een conclusie wordt afgeleid. Ze vormen een fundamenteel onderdeel van analytisch denken, logica en wetenschappelijke werkwijzen. In een redenering worden vaak feiten, veronderstellingen of bewijzen gepresenteerd die samen leiden tot een nieuw inzicht of besluit.

De belangrijkste types zijn deductieve redeneringen, inductieve redeneringen, abductieve redeneringen en probabilistische redeneringen. Deductief redeneren levert een conclusie die gevolgd wordt met noodzakelijkheid als de premissen waar zijn en de redenering geldig is. Inductieve redenering trekt een algemene conclusie op basis van specifieke voorbeelden en geeft waarschijnlijkheid. Abductief redeneren zoekt naar de beste verklaring voor waargenomen feiten. Probabilistische redeneringen werken met kans en onzekerheid.

Een argument bestaat doorgaans uit premissen en een conclusie. Gegeven een geldige structuur is een argument geldig; als bovendien de premissen daadwerkelijk waar zijn, dan is het argument wat men als sound beschouwt. Schematisch worden vaak syllogismen, causale redeneringen of gevolgtrekkingen onderscheiden.

Redeneringen komen voor in de wiskunde en formele logica, filosofie, recht en wetenschappelijke disciplines, maar ook in dagelijks besluitvormingsproces en mediaplanning. Kritische evaluatie van redeneringen kijkt naar de geldigheid van de logische structuur, de sterkte en relevantie van bewijsmateriaal en de afwezigheid van drogredenen, zoals overhaaste generalisaties of verkeerde oorzakelijkheid.

Zie ook: logica, argumentatieleer.