afwezigheid

Afwezigheid is een Nederlands begrip dat verwijst naar het feit dat iemand of iets er niet aanwezig is. Het kan ook slaan op een gebrek of ontbreking van een eigenschap, kenmerk of hulpbron. De term komt veel voor in zowel alledaags taalgebruik als formele contexten, zoals onderwijs, werk, administratie en recht.

Het woord is opgebouwd uit het voorvoegsel af- (ontkenning) en de stam die aanwezig zijn of aanwezigheid aanduidt, met het achtervoegsel -heid. Samen betekent afwezigheid daarom letterlijk “niet-als aanwezig zijn” of “het ontbreken van aanwezigheid”.

Afwezigheid wordt vaak gebruikt met personen en plaatsen: een leerling kan afwezig zijn op school, een werknemer kan afwezig zijn op het werk, of iemand kan afwezig zijn bij een afspraak of zitting. Het kan ook optreden als gebrek aan informatie, data of middelen: afwezigheid van bewijs, afwezigheid van gegevens of afwezigheid aan resources. In administratieve en juridische contexten wordt afwezigheid vaak geformaliseerd, bijvoorbeeld in attendancelijsten of notulen. In wetenschap en analyse kan afwezigheid van variabelen betekenen dat gegevens ontbreken.

Synoniemen en verwante termen zijn ontbreken, niet aanwezig zijn en absentie; het tegenovergestelde is aanwezigheid (of aanwezig). In verschillende talen en vakgebieden bestaan nuanceverschillen tussen afwezigheid als toestand versus afwezigheid als ontbrekend feit.

Zie ook: aanwezigheid; ontbreken; ontbrekende waarden.