onderdelen

Onderdelen is een Nederlands woord dat verwijst naar de componenten waaruit een groter geheel bestaat. Het kan slaan op fysieke delen van een apparaat, maar ook op onderdelen van een proces of systeem. De term is het meervoud van onderdeel en wordt breed gebruikt in techniek, productie en onderhoud. Etymologisch komt onderdeel uit onder en deel, en duidt oorspron­kelijk op een deel dat ergens tussen ligt; in de moderne betekenis is het eerder een bouwsteen of segment van een geheel.

In engineering en productie verwijzen onderdelen naar de afzonderlijke elementen waaruit een product is opgebouwd. Voorbeelden zijn mechanische onderdelen (tandwielen, assen, lagers), elektrische en elektronische onderdelen (weerstanden, condensatoren, geïntegreerde circuits), en bevestigingsmiddelen (schroeven, bouten, moeren). Ook subassemblies, zoals een motor of een printplaat, worden als onderdelen beschouwd. Voor productie en ontwerp worden onderdelen vaak vastgelegd in een stuklijst (bill of materials, BOM), die aangeeft welke onderdelen nodig zijn, in welke hoeveelheden, en welke specificaties ze moeten voldoen.

Onderhoud en logistiek gebruiken het begrip onderdelen ook in relatie tot reserve- of vervangingsdelen. Partnummers, leveranciers en garantietermijnen worden vastgelegd om snelle reparaties mogelijk te maken. Het beheer van onderdelen is cruciaal voor uptime en kostenefficiëntie, en valt vaak onder kwaliteits- en voorraadbeheer. Moderne systemen koppelen onderdelen aan productconfiguraties, zodat onderdelen met dezelfde specificatie uitwisselbaar zijn.

In ICT en software worden ook 'onderdelen' van systemen of programma's gesproken, zoals hardware-onderdelen (CPU, geheugen) en software-onderdelen (modules, services). In alle contexten is duidelijk welke onderdelen nodig zijn voor montage, werking of onderhoud van een geheel.