specificatie

Een specificatie is een document of een verzameling eisen die bepaalt wat er geleverd moet worden. Het beschrijft functionele en technische kenmerken, prestaties, randvoorwaarden en criteria waaraan een product, systeem of dienst moet voldoen. Specificaties vormen de basis voor ontwerp, ontwikkeling, inkoop en acceptatie en dienen als referentie gedurende de gehele levenscyclus.

Veelgebruikte soorten zijn functionele specificaties (wat het systeem of product moet doen), technische of prestatie-eisen (hoe het moet presteren, inclusief interfaces en compatibiliteit) en kwaliteits- en testspecificaties (acceptatiecriteria en testmethoden). Bij software onderscheiden men functionele eisen en niet-functionele eisen zoals prestaties, beschikbaarheid, beveiliging en onderhoudbaarheid. In de bouw en productie komen ook materiaaleisen en normative eisen naar voren.

Het opstellen van een specificatie gebeurt vaak met betrokken partijen: klant, leverancier, engineers en testers. Belangrijke stappen zijn eiseninventarisatie, analyse en validatie, het opstellen van een traceerbare structuur (traceerbaarheid van eis tot test), en goedkeuring alvorens ontwerp of inkoop. Specificaties dienen eenduidig, meetbaar en toetsbaar te zijn en verantwoording en versiebeheer te kennen.

Specificaties koppelen aan normen en regelgeving, zoals ISO- of nationale normen, industrie- of veiligheidsvoorschriften. Ze sturen ontwerpbeslissingen, leveranciersselectie en acceptatie, en vormen de basis voor contractuele afspraken en kwaliteitsmanagement. Fouten of onvolledigheden in een specificatie kunnen leiden tot misverstanden, kostenoverschrijding en scope creep.

Voorbeelden: een softwarefunctionele specificatie beschrijft de gewenste functies en interacties; een technische specificatie documenteert hardware-eisen, interfaces en communicatieprotocollen; een bouwspecificatie bevat afmetingen, toleranties, materialen en veiligheidsnormen.