apparaat

Een apparaat is een gereedschap, instrument of machine dat is ontworpen om een specifieke taak uit te voeren. Apparaten kunnen eenvoudig zijn, zoals een schroevendraaier, of complex, zoals een computer of een spectroscoop. In het dagelijks taalgebruik verwijst het woord meestal naar een concreet toestel dat elektriciteit of mechanische werking gebruikt, maar het kan ook betrekking hebben op laboratorium- en industriële instrumenten.

Het woord is afkomstig uit het Franse appareil, via het Latijnse apparatus, en heeft door de eeuwen heen de betekenis van een gereedgemaakt geheel of toestel behouden. In het Nederlands onderscheidt men vaak tussen apparaat en apparatuur: een apparaat is meestal één, zelfstandig toestel; apparatuur verwijst naar de verzameling van gereedschappen en machines die samen een taak mogelijk maken.

Apparaten bestaan uit verschillende componenten, zoals mechanische onderdelen, sensoren, actuatoren, besturingen en omvormers. Ze kunnen handmatig worden bediend of automatisch werken via regelsystemen en software. Voorbeelden zijn huishoudelijke apparaten (koelkast, wasmachine), elektronica (smartphone, computer), en wetenschappelijke apparaten (voltmeter, microscoop, spectrometer).

Veiligheid, compatibiliteit en efficiëntie spelen een belangrijke rol bij het ontwerp en gebruik van apparaten. In veel landen gelden normen en certificeringen (bijv. CE-markering) om de veiligheid en prestaties te waarborgen. Tegenwoordig wordt de term apparaat ook gebruikt in bredere zin voor apparaten en toestellen binnen een installatie of systeem.