overtreding

Overtreding is een term uit het recht die verwijst naar een schending van een wettelijke norm of regelgeving. Het gaat om een handeling of nalaten dat in strijd is met regels die door de overheid zijn vastgesteld, maar dat doorgaans minder ernstig wordt geacht dan een misdrijf. Overtredingen worden meestal afgedaan met administratieve sancties zoals een boete, en vormen doorgaans geen strafrechtelijke veroordeling met gevangenisstraf.

Overtredingen komen voor in veel beleidsvelden, zoals verkeer, milieu, arbeidsomstandigheden en lokale verordeningen. De regels waarover een overtreding handelt, zijn vaak bedoeld om de openbare orde, veiligheid of bescherming van anderen te waarborgen. Vanwege de aard van deze regels worden overtredingen doorgaans handhavend behandeld door toezichthouders of de politie en kunnen ze leiden tot een proces-verbaal en een boete.

Er bestaat vaak een onderverdeling in lichte overtredingen en zware overtredingen. Lichte overtredingen leiden meestal tot een lagere boete of een waarschuwing, terwijl zwaardere overtredingen hogere boetes kunnen opleveren en soms een rechtbankprocedure vereisen. De exacte normen en sancties hangen af van de specifieke wetgeving en de context.

Procedure en inspraak: bij een overtreding wordt de kwestie meestal via een administratief proces behandeld. De overtreder kan bezwaar maken tegen de sanctie en in beroep gaan bij een bevoegde instantie of rechtbank, afhankelijk van de regelgeving. De handhaving en de sancties variëren per jurisdictie.

Verschil met misdrijf: een misdrijf is een strafbaar feit dat meestal gepaard gaat met zwaardere sancties, zoals gevangenisstraf of maatschappelijke sancties, en vereist doorgaans een strafrechtelijke procedure. Overtredingen betreffen vaak administratieve sancties en worden niet altijd als strafbare feiten behandeld. In de Nederlandse praktijk wordt onderscheid gemaakt tussen overtredingen en misdrijven. Overtredingen zijn vaak gericht op snel en proportioneel handelen door de handhaving, terwijl misdrijven een zwaarder en complexer strafrechtelijk traject volgen.