mesothelioom

Mesothelioom is een zeldzame, agressieve kanker die ontstaat uit mesotheelcellen die de bekleding vormen van serieuze holtes in het lichaam, meestal de pleura rondom de longen of het peritoneum in de buik. De belangrijkste oorzaak is langdurige blootstelling aan asbest; andere risicofactoren zijn BAP1-genmutaties, eerdere bestraling en zeldzame erfelijke syndromen.

Vormen en locaties: het merendeel van de mesothelioomen is pleuraal (pleurale mesothelioom), maar ook peritoneaal mesothelioom komt vaak voor. Minder vaak wordt het aangetroffen in de pericardiale ruimte of in de tunica vaginalis. De ziekte kan lang ziektenloos blijven en pas bij onderzoek duidelijk worden.

Symptomen: bij pleurale mesothelioom kan kortademigheid, pijn op de borst en aanhoudende hoest optreden; bij peritoneale vorm buikpijn, opgezet buik en ascites kunnen voorkomen. Algemeen kunnen onverklaard gewichtsverlies en vermoeidheid aanwezig zijn.

Diagnose: diagnostiek maakt gebruik van beeldvorming (CT-scans, PET-CT) en bevestiging door weefselonderzoek (biopsie). Histologische subtypes zijn epithelioïd, sarcomatoïd en biphasisch; immunohistochemische merkers helpen bij het stellen van de diagnose.

Behandeling: meestal multimodaal. Chirurgie omvat pleurectomie met decorticatie of extrapleurale pneumectomie. Chemotherapie bestaat meestal uit pemetrexed in combinatie met cisplatin of carboplatin. Immunotherapie kan in bepaalde gevallen worden toegepast, soms in combinatie met andere systemen. Bestraling kan Palliatieve doeleinden dienen.

Prognose en epidemiologie: de prognose blijft beperkt en varieert sterk per subtype en stadium; de mediane overleving ligt doorgaans tussen 12 en 18 maanden met behandeling. Mesothelioom is zeldzaam en het latencyperiode na asbestblootstelling beslaat meestal 20 tot 50 jaar. Preventie richt zich op beperking van asbestblootstelling en strikte regelgeving; onderzoek richt zich op gerichte en immuuntherapieën.