Urgeincontinentie

Urgeincontinentie is een vorm van urine-incontinentie waarbij een plotselinge, intense aandrang om te plassen optreedt die leidt tot ongewild urineverlies. Het valt onder het bredere syndroom van overactieve blaas (overactive bladder, OAB) en kan voorkomen met of zonder frequente plasdrang of nachtelijk urineren.

Oorzaken en verloop: De kern is detrusor-overactiviteit, een overmatige samentrekking van de blaaswand. Vaak is de oorzaak onbekend, maar kunnen neurologische aandoeningen (zoals beroerte of Parkinson), blaasinfecties, irritatie door medicatie of stoffen als cafeïne en alcohol, veroudering en bekkenbodemproblemen een rol spelen. Soms treden symptomen op zonder duidelijke oorzaak.

Symptomen: Een plotselinge, sterke aandrang om te plassen, soms met urineverlies voordat men naar het toilet kan; vaker plassen gedurende de dag en mogelijk nachtelijk urineren. Het urineverlies is meestal ongewild en varieert in hoeveelheid.

Diagnose: De diagnose gebeurt op basis van klachten en een plasdagboek. Uitvoeren van een urineonderzoek is gebruikelijk om infectie of bloed in de urine uit te sluiten. Bij twijfel of bij onvoldoende respons op behandeling kunnen aanvullende onderzoeken plaatsvinden, zoals urodynamisch onderzoek of beeldvorming.

Behandeling: Start meestal met leefstijlaanpassingen en gedragstherapie, zoals blaastraining en bekkenbodemoefeningen. Medicinale opties zijn antimuscarinica (bijv. oxybutynine, solifenacine) en beta-3-agonisten (mirabegron). Nadelige effecten kunnen droogte van de mond, obstipatie of cognitieve bijwerkingen zijn. Bij refractaire symptomen kan intravesicale botuline-toxine-injectie of neuromodulatie (waaronder sacraal- of tibiale zenuwstimulatie) worden overwogen. Behandeling wordt afgestemd op patiënt, comorbiditeiten en balans tussen baten en risico’s.

Prognose: Urgeincontinentie is vaak chronisch maar behandelbaar. Met therapie verbeteren symptomen voor veel patiënten, hoewel in sommige gevallen langdurige of combinatietherapie nodig is. Preventieve maatregelen en vroeg tijdige aanpak kunnen de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.