blaasinfecties

Blaasinfecties, ook wel cystitis genoemd, zijn ontstekingen van de blaas die meestal door bacteriën worden veroorzaakt. Ze behoren tot de lagere urineweginfecties en komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij gezonde volwassenen zonder afwijkingen aan de urinewegen spreken artsen meestal van een ongecompliceerde blaasontsteking; bij zwangerschap, mannen, kinderen, oudere mensen of bij aanwezigheid van urinewegenafwijkingen kan de situatie complicerender zijn.

Oorzaken en risico’s: De meeste blaasinfecties ontstaan door bacteriën die uit het darmkanaal via de urethra in de blaas terechtkomen, met Escherichia coli als meest voorkomende veroorzaker. Andere mogelijk betrokken bacteriën zijn Staphylococcus saprophyticus, Klebsiella en Proteus. Risicofactoren zijn onder meer seksuele activiteit, korte urethra bij vrouwen, gebruik van bepaalde anticonceptiemethoden, zwangerschap, ouderdom, blaasontsteking in het verleden en het dragen van katheters.

Symptomen: Veelvoorkomende klachten zijn veelvuldig moeten plassen, een branderig gevoel bij het plassen, troebele of bloedige urine, urineverlies of druk in de onderbuik. Koorts of rugpijn kan wijzen op een normale blaasontsteking, maar hogere koorts, rillingen of flankpijn kunnen op een ontsteking van de nieren wijzen (pyelonefritis) en vereisen ernstiger behandeling.

Diagnose en behandeling: De diagnose wordt meestal gesteld op basis van klachten en urineonderzoek. Soms is een urinemonster nodig om nitriet en ontstekingscellen aan te tonen; bij twijfel of bij risico’s kan een urinekweek worden uitgevoerd. Behandeling gebeurt met antibiotica. Veelgebruikte opties zijn nitrofurantoin, trimethoprim-sulfamethoxazol (TMP-SMX) of fosfomycine, afhankelijk van lokale resistentiepatronen en zwangerschap. In zwangerschap of complicaties kunnen langere of alternatieve behandelingen nodig zijn.

Preventie en complicaties: Volgende maatregelen kunnen herhaling verkleinen: voldoende drinken, na seksuele gemeenschap plassen, van voor naar achter schoonmaken en irritante producten vermijden. Complicaties zijn onder meer oprijping tot pyelonefritis en, bij ouderen of verzwakte patiënten, verhoogd risico op sepsis. Recidieven komen voor bij sommige mensen en vereisen mogelijk aanvullende evaluatie.