ontstekingen

Ontstekingen zijn de reactie van het lichaam op beschadiging of ziekteverwekkers. Hierbij treden meestal lokale kenmerken op zoals rode verkleuring (roodheid), warmte, zwelling, pijn en soms functieverlies. Deze verschijnselen ontstaan door een wisselwerking van lichaamseigen stoffen en bloedvaten.

Er zijn acute ontstekingen, die snel optreden en meestal binnen enkele dagen verbeteren. Chronische ontstekingen houden langer aan en kunnen leiden tot blijvende weefselschade. Oorzaken zijn infecties door bacteriën, virussen of schimmels, verwondingen, chemicaliën, of auto-immuun- of allergische aandoeningen.

Tijdens ontsteking komen mediatorstoffen vrij (bijv. histamine, prostaglandinen, cytokinen) die bloedvaten verwijden en de doorlaatbaarheid verhogen, waardoor witte bloedcellen naar het getroffen gebied migreren. Het doel is opruimen van schadelijke stoffen en genezing; bij herstel kan schade worden gerepareerd.

Diagnosestelling gebeurt op basis van klinische bevindingen en aanvullende onderzoeken zoals bloedtesten (CRP, C-reactief proteïne; ESR, bezinkingssnelheid) en beeldvorming; soms is een weefselonderzoek nodig. Behandeling is afhankelijk van de oorzaak: rust, ijs, compressie en elevatie kunnen bij lokale ontstekingen helpen; NSAID's of andere pijn- en ontstekingsremmers; bij infecties vaak antibiotica of antivirale middelen; bij auto-immuunontstekingen kunnen immunosuppressiva of corticosteroïden voorkomen.

Preventie en prognose: goede wondzorg, vaccinatie waar relevant, gezonde leefstijl en bestrijding van risicofactoren kunnen het risico verlagen; de prognose hangt af van de oorzaak en of de ontsteking snel en effectief kan worden behandeld. Complicaties kunnen onder meer weefselschade, littekenvorming of chronische pijn zijn.