bloedvaten

Bloedvaten vormen een gesloten netwerk waardoor het bloed door het lichaam wordt vervoerd. Het vaatstelsel bestaat uit drie hoofdtypen vaten: slagaders, aders en haarvaten. Slagaders voeren bloed van het hart weg naar de weefsels, aders voeren bloed terug naar het hart, en haarvaten zorgen voor de uitwisseling van zuurstof, kooldioxide, voedingsstoffen en afvalstoffen tussen bloed en cellen.

De wanden van bloedvaten hebben een gelaagde structuur. De binnenste laag, tunica intima, bestaat uit endotheelcellen. De middelste laag, tunica media, bevat glad spierweefsel en elastische vezels die de wand kunnen doen uitrekken of samentrekken. De buitenste laag, tunica adventitia, is opgebouwd uit bindweefsel. Over het algemeen hebben slagaders dikkere en elastischere wanden dan aders; aders bevatten vaak kleppen om terugstroom te voorkomen, terwijl slagaders slimmer inspelen op druk en stijfheid.

Capillairen zijn de dunste vaten en bestaan meestal uit een enkel endotheel met een basaalmembraan. Hier vindt de uitwisseling van zuurstof en kooldioxide, en van voedingsstoffen en afvalstoffen, tussen bloed en omliggende cellen plaats. Venous return wordt ondersteund door spieractiviteit, ademhaling en kleppen in de aderen, terwijl slagaders een hogere druk en een grotere elastische terugslag vertonen.

Het vaatstelsel reguleert de bloedtoevoer naar weefsels via lokale factoren, zenuwprikkels en hormonen, zodat perfusie aansluit bij de metabole behoefte. Klinisch zijn aandoeningen zoals atherosclerose, aneurysmata, varices, trombose en hypertensie belangrijke verschijningsvormen die de werking van bloedvaten kunnen beïnvloeden.