gevoel

Gevoel is een Nederlands zelfstandig naamwoord dat vertaald kan worden als "feeling" of "sensation". Het verwijst naar een subjectieve ervaring die kan voortkomen uit fysieke sensaties (zoals pijn, warmte of koude), uit emotionele toestanden (verdriet, vreugde, angst) of uit een intuïtieve indruk over een situatie. In de dagelijkse taal wordt gevoel vaak voor beide betekenissen gebruikt, en de context bepaalt of het om een lichamelijk gewaarwording, een emotionele toestand of een subtiel inschatting gaat.

Gevoelens is de meervoudsvorm en verwijst naar de verschillende subjectieve ervaringen die iemand kan hebben. Het woord kan ook wijzen op een algemene gevoelswereld of op een bepaald affectieve toestand. In het Nederlands worden vaak uitspraken met een gevoelsdimensie gemaakt, zoals “een zwaar gevoel”, “een warm gevoel” of “een gevoel van opluchting”. Daarnaast zijn er uitdrukkingen waarbij gevoel als capaciteit of besef centraal staat, bijvoorbeeld “gevoel voor humor”, “gevoel voor timing” of “een goed gevoel hebben bij iets”.

Etymologisch gezien is gevoel afgeleid van het werkwoord voelen en is het verwant aan het Duitse Gefühl en aan vergelijkbare Germaanse termen. De term heeft door de eeuwen heen zowel concrete lichamelijke sensaties als meer abstracte, emotionele of intuïtieve ervaringen kunnen aanduiden. Hedendaags gebruik kent een breed toepassingsgebied, van lichamelijke gewaarwording tot innerlijke perceptie en inzicht.