zenuwstimulatie

Zenuwstimulatie is een medisch behandelprincipe waarbij elektrische signalen worden gebruikt om zenuwactiviteit te moduleren. Doel is vaak het verminderen van klachten zoals pijn of disfunctionele zenuwactiviteit in hersen- of ruggenmergnetwerken. De methode kan invasief zijn, met implantaathardware, of niet invasief, met oppervlakkige elektroden of huidgeleiders.

Er zijn verschillende vormen afhankelijk van het doel en de locatie van de stimulatie. Veelvoorkomende vormen zijn ruggenmergstimulatie (SCS), vaguszenuwstimulatie (VNS), sacraal zenuwstimulatie (SNS) en perifere zenuwstimulatie (PNS); daarnaast bestaan niet-invasieve technieken zoals transcutane zenuwstimulatie (TENS). Bedieningsgegevens en locaties variëren per aandoening en apparaat.

Toepassingen en bewijs: ruggenmergstimulatie wordt vooral gebruikt voor chronische neuropathische pijn en refractaire pijn na rugoperaties. Vagus zenuwstimulatie is toegepast bij therapieresistente epilepsie en soms bij behandeling van depressie. Sacraal zenuwstimulatie wordt gebruikt bij overactieve blaas en fecale incontinentie. Perifere zenuwstimulatie heeft toepassingen bij regionale pijnsyndromen, terwijl TENS veelal wordt ingezet voor milde tot matige pijn. Resultaten verschillen per aandoening en patiënt; stimulatie is vaak geen genezing en vereist voortgezette behandeling en evaluatie. Niet iedereen reageert positief.

Procedure en veiligheid: invasieve systemen vereisen chirurgische implantatie van elektroden en generator of batterij, terwijl niet-invasieve systemen zonder operatie werken. Mogelijke bijwerkingen zijn infectie, hardwareproblemen, migratie van elektroden en lokale pijn. Een proef- of testperiode voorafgaand aan definitieve implantatie is gebruikelijk om effectiviteit te beoordelen.

Uitdagingen en toekomst: de mate van pijnverlichting varieert en afhangt van aandoening en patiëntkenmerken. Er wordt gewerkt aan gesloten-lus systemen die de stimulatie aanpassen aan fysiologische signalen en aan uitbreiding naar nieuwe indicaties en optimalisatie van behandelparameters.