gewerkt

Gewerkt is de voltooide deelwoord van het Nederlandse werkwoord werken, wat letterlijk "hebben gewerkt" betekent. Het verschijnt in combinatie met hulpwerkwoorden om voltooide tijden uit te drukken en kan ook als bijvoeglijk naamwoord voorkomen in bepaalde uitdrukkingen.

In de tegenwoordige voltooide tijd wordt gewerkt met hebben in de meeste gevallen. Voorbeelden: Ik heb gewerkt. Ik heb vandaag gewerkt. Wanneer iemand aan iets werkt, verschijnt het vaak met de prepositie aan: Ik heb aan het project gewerkt. Ook in de pluperfect valt gewerkt onder de voltooide tijd: Ik had gewerkt.

In de passieve of impersonale constructies komt gewerkt regelmatig voor, bijvoorbeeld: Er is aan het project gewerkt. Daarin fungeert is (van het hulpwerkwoord zijn) als onderdeel van het perfecte aspect en geeft het aan dat er voltooid werk is verricht aan het betreffende onderwerp.

Gewerkt kan ook als bijvoeglijk naamwoord voorkomen om aan te geven dat iets is bewerkt of verwerkt, zoals in technische termen en catalogusbeschrijvingen. Een voorbeeld is “gewerkt hout,” wat verwijst naar hout dat is bewerkt of gladgemaakt voor gebruik.

Etymologisch gezien is gewerkt gevormd met het prefix ge- plus het stamwerk van werken en eindigt het op -t, zoals gebruikelijk bij de meeste zwakke werkwoorden in het Nederlands. Het deelt zijn wortel met andere vormen van het werkwoord werken en met het zelfstandig naamwoord werk, waar het concept van menselijk of technisch werk uit voortkomt.