patiënt

Een patiënt is een persoon die medische zorg nodig heeft of onder medisch toezicht staat. De term wordt in de gezondheidszorg gebruikt om de doelgroep van zorgactiviteiten aan te duiden, ongeacht of iemand in een ziekenhuis, huisartsenpraktijk, verpleeghuis of thuiszorg wordt behandeld. Patiënten kunnen acuut ziek zijn, chronisch zorg nodig hebben of korte consulten bij een zorgverlener hebben.

Tijdens de zorg heeft een patiënt rechten en verantwoordelijkheden. Belangrijke rechten zijn: duidelijk en begrijpelijk informatie over diagnose, voorspelde uitkomsten en mogelijke behandelingen; toestemming geven of weigeren (informed consent); privacy en vertrouwelijkheid van medische gegevens; inzage in en zo nodig correctie van het medisch dossier; en het recht op een second opinion. Verantwoordelijkheden omvatten het geven van correcte informatie, het volgen van afgesproken behandelingen en respect voor de zorgomgeving.

Het zorgsysteem bevordert tegenwoordig gedeelde besluitvorming: patiënten worden aangemoedigd vragen te stellen, hun voorkeuren kenbaar te maken en samen met zorgverleners behandelkeuzes af te wegen.

Patiëntveiligheid is een centraal aspect: fouten minimaliseren, medicatiefouten voorkomen en continue kwaliteitsverbetering. Elektronische patiëntendossiers en digitale communicatie ondersteunen de zorg, maar vereisen strikte waarborgen voor privacy en beveiliging onder de AVG en nationale wetgeving.

Hoewel de term universeel is, kan de relatie tussen patiënt en zorgverlener in cultuur en praktijk verschillen. In sommige contexten wordt gesproken over patiënt als veerkrachtig partner in zorg, terwijl ook wordt erkend dat sommige groepen extra ondersteuning nodig hebben, zoals kinderen, ouderen of patiënten met beperkte autonomie.