voedingskringlopen

Voedingskringlopen verwijzen naar de beweging van voedingsstoffen zoals koolstof, stikstof en fosfor door de biotische en abiotische onderdelen van ecosystemen. Ze zorgen voor hergebruik van mineralen en organisch materiaal en bepalen in belangrijke mate de productiviteit, structuur en veerkracht van ecosystemen.

In elk kringloop nemen producenten (planten en algen) voedingsstoffen op uit de bodem of het water en zetten ze om in organisch materiaal. Consumenten halen nutriënten uit het voedsel, terwijl reducenten (micro-organismen en schimmels) organisch materiaal afbreken en mineralen terug vrijmaken voor hergebruik. Koolstof circuleert tussen atmosferische CO2 en organisme, stikstof en fosfor leveren de belangrijkste bouwstenen voor biologische processen en zijn vaak beperkende nutriënten op land en in water.

Belangrijke processen zijn assimilatie (opname van nutriënten door planten), mineralisatie (afbraak van organisch materiaal tot mineralen), immobilisatie (microbiële opname van mineralen in organische vormen) en de stikstofkringloop (nitrificatie, denitrificatie, stikstofbinding). Fosforkringlopen verlopen vooral via uitspoeling van rots- en bodemfosfor naar wateren, opname door organismen en opslag in organisch materiaal en sediment; er is geen significante atmosferische fase.

Menselijke activiteiten verstoren voedingskringlopen. Intensieve landbouw en het gebruik van meststoffen verhogen stikstof- en fosforbelasting, wat leidt tot eutrofiëring van wateren. Verbranding van fossiele brandstoffen, ontbossing en bodemdegradatie beïnvloeden koolstofopslag en nutriëntenbeschikbaarheid.

Beheer van voedingskringlopen richt zich op het sluiten van kringlopen en voorkomen van verliezen. Praktijken zoals compostering, bemesting volgens behoefte, gewasrotatie, groenbemesting en agroforestry dragen bij aan systeemstabiliteit. Monitoring van nutriëntenfluxen en beleid voor water- en bodemkwaliteit helpen ecosystemen te beschermen.