assimilatie

Assimilatie is een sociaal proces waarbij een individu of een groep langzaam de cultuur, taal, normen en instellingen van een dominante of gastgemeenschap overneemt, waardoor de oorspronkelijke identiteiten op sommige vlakken minder zichtbaar of minder gestructureerd aanwezig zijn. Het begrip wordt in de sociologie en antropologie gebruikt om veranderingen op zowel individueel als collectief niveau te beschrijven.

In theorievorming wordt assimilatie vaak onderscheiden op verschillende dimensies: culturele assimilatie (overname van taal, waarden en gewoonten), structurele assimilatie (toegang tot onderwijs, werk, woon- en maatschappelijke voorzieningen), intermarriage of matrimoniale assimilatie, identificatieve assimilatie (gevoel van verbondenheid met de gastgemeenschap) en civiele assimilatie (participatie in politiek en openbare zaken). Het proces wordt doorgaans beschouwd als geleidelijk en vaak wederzijds: de gastgemeenschap kan eveneens veranderen.

Assimilatie wordt vaak vergeleken met integratie. Assimilatie legt meer nadruk op convergentie met de dominante cultuur en kan verlies van de oorspronkelijke cultuur impliceren, terwijl integratie participatie in de samenleving combineert met behoud van culturele identiteit. Acculturatie is een gerelateerd begrip dat verwijst naar adaptie aan een nieuwe cultuur, zonder noodzakelijkerwijs het eigen culturele erfgoed te opgeven.

Beleidsmatige en ethische discussies rondom assimilatie richten zich op de impact op culturele diversiteit, individuele vrijheid en maatschappelijke cohesie. Tegenstanders waarschuwen voor verlies van minderheden en druk tot conformisme, terwijl voorstanders pleiten voor gelijke toegang en gelijke behandeling, met ruimte voor culturele diversiteit binnen een inclusieve samenleving.