collectief

Een collectief is een groep mensen die gezamenlijk optreedt of werkt aan een gemeenschappelijk doel. Collectieven komen voor in verschillende sectoren en variëren van informele samenwerkingsverbanden tot meer gestructureerde ondernemingen.

De term komt van het Franse collectif en betekent letterlijk 'verzameld samenwerkend'. In het Nederlands wordt hij gebruikt voor zowel informele als formele groepen die op gelijke voet samenwerken.

Veel collectieven hebben geen vaste hiërarchie; besluiten worden vaak genomen op basis van consensus of democratische stemmen. Het eigendom en de opbrengsten kunnen gedeeld zijn, of verdeeld volgens afgesproken regels. Formeel kan een collectief onderdeel uitmaken van een andere rechtsvorm, zoals een vereniging, een coöperatie of een maatschap.

Toepassingsgebieden zijn onder meer artistieke en culturele collectieven (studio's en tentoonstellingsgroepen), arbeidscollectieven en werkerscoöperaties, woon- en buurtcollectieven, en media- of productiecollectieven die gezamenlijk projecten ontwikkelen.

Voordelen zijn onder meer gedeelde middelen, verhoogde slagkracht en meer autonomie. Uitdagingen zijn onder meer besluitvorming, financiën en aansprakelijkheid, afhankelijkheid van groepscultuur en het onderhoud van onderlinge afspraken. Collectieven reflecteren daarmee vaak een voorkeur voor samenwerking, gedeelde verantwoordelijkheid en horizontale besluitvorming.