planten

Planten zijn een diverse en wijdverspreide groep organismen die vrijwel overal op aarde voorkomen. Ze zijn autotroof en zetten via fotosynthese licht om in chemische energie, waardoor ze fungeren als primaire producenten van vrijwel alle ecosystemen. Planten leveren zuurstof en vormen de basis van voedselnetwerken, terwijl ze habitats bieden en koolstof opslaan.

Anatomie en weefsel: de meeste planten bestaan uit wortels, stengels en bladeren, en bij veel soorten uit bloemen of sporen. Ze hebben celwanden van cellulose, vacuolen en chloroplasten. Vaatplanten beschikken over xyleem en floëem voor transport van water, mineralen en organische stoffen; niet-vasculaire planten zoals mossen hebben geen uitgebreid vaatstelsel.

Reproductie en levenscycli: plantensoorten reproduceren op verschillende manieren. Angiospermen (bloemplanten) planten zich voort via bloemen en zaden in vruchten; gymnospermen via naaktzaden; mossen en varens via sporen. Veel soorten kunnen zich ook vegetatief voortplanten (stekken, knollen of uitlopers).

Levensduur en ontwikkeling: planten variëren van eenjarige kruidachtige soorten tot langlevende bomen; groei vindt plaats langs meristemen in wortels en scheuten, waardoor zij gedurende jaren kunnen doorontwikkelen en zich aanpassen aan hun omgeving.

Ecologie en menselijk gebruik: planten vormen de grootste bron van voedsel voor dieren en mensen, leveren bouwmaterialen en medicijnen, en spelen een cruciale rol bij koolstofopslag, waterbeheer en biodiversiteit. Ze hebben ook een belangrijke esthetische en culturele waarde.

Behoud: habitatverlies, ontbossing en klimaatverandering bedreigen veel planten en hun ecosystemen. Behoud, duurzame landbouw, herbebossing en invasiebeheer zijn belangrijke maatregelen om plantenrijkdom te beschermen.