validationstraject

Validationstraject is een gestructureerd proces bedoeld om verworven competenties en kennis te valideren en te erkennen. Het kan leiden tot het verkrijgen van een formeel diploma of certificaat, maar ook tot een betere afstemming van iemands vaardigheden op de arbeidsmarkt. Het richt zich op leerervaringen die buiten formeel onderwijs zijn opgedaan, zoals werkervaring, praktijktraining en vrijetijdsactiviteiten.

In de Nederlandse en Belgische context komen validationstrajecten onder verschillende noemers voor, waaronder erkenning van verworven competenties (EVC). Dergelijke trajecten worden vaak aangeboden door ROC’s, hoger beroepsonderwijs, universiteiten in sommige gevallen en gespecialiseerde validating centers, in afstemming met werkgevers, sectorinstituten en gemeenten of overheid.

Een validationstraject kent meestal meerdere fases: intake en doelbepaling; inventarisatie van competenties en verzameling bewijzen (portfolio, referenties, praktijkopdrachten); toetsing en beoordeling door erkende beoordelaars; besluit over de mate van erkenning (volledig, gedeeltelijk) en eventueel een leerplan om ontbrekende onderdelen te verwerven; ten slotte officiële vaststelling van erkende niveaus of certificaten.

Uitkomsten kunnen variëren van volledige of gedeeltelijke erkenning van competenties tot concrete aanbevelingen voor aanvullende opleidingen. Een geslaagd traject kan de doorlooptijd naar een diploma verkorten en de inzetbaarheid vergroten, en speelt een rol in loopbaanplanning en arbeidsmarkttoeleiding.

Kritische kanten van validationstrajecten betreffen onder meer variatie in kwaliteit en transparantie, mogelijke bias in beoordelingen, de kosten en tijdsinspanning, en de afhankelijkheid van de beschikbaarheid van valide bewijslast.

Zie ook: erkenning van verworven competenties (EVC), recognition of prior learning (RPL).