certificaat

Een certificaat is een schriftelijk document dat bevestigt dat bepaalde feiten gelden, zoals de voltooiing van een opleiding, het verworven zijn van een vakbekwaamheid, of de naleving van bepaalde normen. Certificaten worden uitgegeven door erkende instellingen zoals onderwijsinstellingen, beroepsorganisaties, overheidsdiensten of certificeringsbureaus.

Er bestaan verschillende typen certificaten. Een onderwijs- of trainingscertificaat bevestigt dat iemand een cursus of training heeft afgerond en dient vaak als bewijs van voltooiing of deelname. Een beroepscertificaat of kenniscertificaat erkent een specifieke bekwaamheid en wordt vaak vereist om een beroep te mogen uitoefenen; deze certificaten kunnen vernieuwing of bijscholing vereisen. Een conformiteits- of compliancecertificaat bevestigt dat producten, processen of systemen voldoen aan geldende normen of regelgeving, bijvoorbeeld ISO- of CE-normen. Digitale certificaten zijn elektronische documenten die identiteit of encryptiesleutels bevestigen; zij worden veel gebruikt bij internetcommunicatie en TLS. Digitale certificaten worden uitgegeven door een Certificate Authority en bevatten kenmerken zoals de houdersnaam, publieke sleutel, uitgevende instantie, geldigheidsduur en een handtekening van de CA.

De geldigheid van certificaten kan aan vervalvoorwaarden en hercertificering gebonden zijn. Een certificaat bewijst doorgaans een specifieke bekwaamheid of conformiteit, maar geeft geen automatische vergunning om een beroep uit te oefenen tenzij dit expliciet is verbonden aan het certificaat. Certificaten kunnen vaak online worden geverifieerd via een certificaatnummer of een openbare registratie.

In het dagelijks gebruik kan de term variëren; soms wordt certificaat als synoniem voor diploma of bekwaamheidsbewijs gebruikt, afhankelijk van de context en de duur of reikwijdte van de credential.