koliek

Koliek is een medisch begrip voor plotselinge, hevige en krampachtige pijn die ontstaat door samentrekkingen van gladde spieren in holle organen of in de urinewegen. Het is een symptoomcategorie en geen ziekte op zich. Verschillende vormen komen voor, waaronder nierkoliek, darmkoliek, galkoliek en infantiele koliek bij zuigelingen. De oorzaken hangen af van de vorm: obstructie, ontsteking of spasmen.

Nierkoliek ontstaat meestal door een obstructie in de urinewegen, vaak veroorzaakt door nierstenen. De pijn zit meestal in de flank of rug en straalt veelal uit naar de lies; daarbij kunnen zweten, misselijkheid en aandrang tot plassen voorkomen. Darmkoliek ontstaat door krampen in de darmen en geeft plotselinge, terugkerende buikpijn die kan samengaan met een opgeblazen gevoel, gas en soms braken. Galkoliek ontstaat door een tijdelijke obstructie van de galwegen, wat leidt tot hevige pijn rechtsboven in de buik, vaak na maaltijden. Infantiele koliek verwijst naar periodes van langdurig huilen bij gezonde zuigelingen, meestal in de eerste maanden van het leven; de oorzaak blijft onduidelijk en de episodes nemen meestal af rond 3-4 maanden.

Diagnostiek richt zich op de klinische presentatie en het uitsluiten van ernstige aandoeningen. Artsen nemen een gedetailleerde anamnese en voeren lichamelijk onderzoek uit; bij rode vlaggen of onduidelijkheden kunnen aanvullende onderzoeken volgen, zoals urinetest, bloedonderzoek of beeldvorming (bijv. echografie).

Behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Pijnstilling en adequate vochttoediening zijn vaak nodig; bij nier- of galkoliek kunnen specifieke medicijnen worden ingezet en in sommige gevallen ingrijpen. Infantiele koliek wordt meestal als onschadelijk beschouwd en verdwijnt vaak vanzelf. Tekenen van complicaties of vermoedelijke obstruction vereisen directe medische hulp.