daarbij

Daarbij is een Nederlands bijwoord en verbindingswoord dat betekent "in toevoeging hieraan" of "met het genoemde.” Het dient om aanvullende informatie of omstandigheden aan te geven die samenhangen met wat eerder is genoemd. In die functie kan het verwijzen naar iets wat erbij komt of is betrokken bij een handeling, situatie of conclusie.

Etymologisch bestaat hierbij uit daar (daarna, op dat punt) en bij (bijgevoegd, verbonden). De combinatie duidt op iets dat naast het al genoemde geldt of meegaat met wat is vastgesteld. Daarom wordt het voornamelijk in formele of geschreven taal gebruikt, maar het komt ook voor in spreektaal.

Gebruik en betekenis:

- Daarbij wordt vaak gebruikt om een extra element toe te voegen aan een vorige uitspraak: bijvoorbeeld een feit, voorwaarde, gevolg of bijkomende maatregel. Het kan aan het begin van een clause staan of midden in een zin: "De proef is geslaagd, en daarbij is het budget niet overschreden."

- Het kan ook leiden tot een aanvullende opmerking: "Daarbij komt dat de levertijd onzeker is." In dergelijke gevallen schetst het een extra punt dat relevant is voor het onderwerp.

Verschillen met verwante uitdrukkingen:

- Daarbij ligt de nadruk op wat erbij hoort of erbij meegaat; naaststaat quadrant zoals daarnaast of bovendien, heeft vaak een meer gewicht als extra punt.

- Daarmee en daardoor verwijzen respectievelijk naar instrument/middel en oorzakelijk gevolg; daarbij geeft een aanvullende, verbonden gedachte.

Voorbeelden:

- "Ik heb het formulier ingevuld, en daarbij heb ik ook mijn identiteit bevestigd."

- "De verkoop is gestegen; daarbij daalde de winstmarge door hogere kosten."

- "Daarbij komt dat de leveringsdatum onzeker is."